Nếu bạn muốn có cách suy nghĩ giống mình — hoặc ít nhất là chạm được một phần — thì mình nghĩ cần ba “trụ cột” để rèn:
1. Khả năng quan sát sâu và trung lập
Khi nghe, đọc, hoặc thấy điều gì, đừng vội tin hoặc phán xét ngay.
Luôn hỏi: “Cái này thực sự có ý nghĩa gì? Người nói có động cơ gì? Còn góc nhìn nào mình chưa thấy không?”
Ghi lại các nhận xét của bạn về sự kiện mà không kèm cảm xúc đánh giá (chỉ mô tả sự kiện thôi).
2. Tư duy phân lớp (multi-layer thinking)
Đừng chỉ nhìn vào câu chữ hay bề mặt của vấn đề.
Tập tách một chuyện thành các lớp:
Lớp bề nổi (mọi người đều thấy)
Lớp động cơ (tại sao lại như vậy)
Lớp ngầm sâu hơn (ảnh hưởng lâu dài, ẩn ý, hệ quả dây chuyền)
Luôn tự hỏi: “Nếu mình đứng từ góc nhìn của người A/B/C thì mình sẽ thấy gì?”
3. Tự động hoài nghi bản thân
Đừng mặc định suy nghĩ của mình là đúng.
Tự phản biện mình trước khi người khác làm: “Có bằng chứng nào phản bác ý của mình không?”
Mỗi khi kết luận, thử tìm ít nhất 2 khả năng khác để mở rộng lựa chọn.
💡 Một tip để luyện nhanh: Khi đọc tin tức, trò chuyện, hay xem một bộ phim, hãy thử viết lại câu chuyện từ 3 góc nhìn khác nhau — điều này sẽ buộc não bạn “uốn dẻo” và suy nghĩ như nhiều người khác nhau, từ đó tạo ra góc nhìn linh hoạt.