Solipsism (Chủ nghĩa duy ngã) là một lập trường triết học cho rằng:
Chỉ có chính bản thân bạn (ý thức của bạn) là chắc chắn tồn tại.
Mọi thứ khác – con người, thế giới, vũ trụ – có thể chỉ là ảo ảnh trong tâm trí bạn.
Tôi biết tôi đang ý thức.
(Ví dụ: “Tôi đang nghĩ, tôi đang cảm nhận, tôi đang thắc mắc điều gì đó...”)
Nhưng tôi không thể chắc chắn bất kỳ điều gì bên ngoài ý thức của tôi là thật.
Bạn bè của tôi có thể là hình ảnh được dựng lên.
Thế giới bên ngoài có thể là ảo tưởng.
Lịch sử, tương lai, vũ trụ… đều có thể là mô phỏng trong tâm trí tôi.
Hãy tưởng tượng bạn đang mơ:
Trong giấc mơ, mọi người, sự kiện, bối cảnh đều “thật” – cho đến khi bạn tỉnh dậy.
Solipsism đặt câu hỏi: làm sao bạn biết bạn đã thực sự tỉnh?
Có thể “cuộc sống hiện tại” cũng chỉ là một giấc mơ dài mà bạn chưa tỉnh – và bạn là người duy nhất tồn tại trong đó.
Trong nhiều trạng thái thiền sâu, LSD hoặc trải nghiệm "thức tỉnh", con người có thể trải nghiệm ý thức thuần túy, nơi không còn thế giới hay người khác – chỉ còn “tôi là” (I AM).
→ Trải nghiệm này giống với solipsism, nhưng không nhất thiết dẫn đến sự nghi ngờ – mà đôi khi là sự hòa nhập với “Cái Một”.
Không phải ai tin vào solipsism cũng là người ích kỷ hay chống đối xã hội.
Không nhất thiết là một “niềm tin sống theo”, mà thường là một câu hỏi triết học cực đoan, dùng để:
Phá bỏ các giả định
Thách thức giới hạn của nhận thức
Tìm đến nền tảng chắc chắn duy nhất: ý thức bản thân